18.10.2024
Relacje Korei Południowej z Czechami i Słowacją, jak wskazują ostatnie działania, stają się coraz bardziej intesywne. Punktem zwrotnym dla zacieśnienia tych relacji stało się koreańskie zaangażowanie w sektor energetyki jądrowej obu krajów. W dniach 19-22 września prezydent Yoon Suk-yeol odbył wizytę państwową w Pradze, gdzie spotkał się z prezydentem Petrem Pavlem oraz premierem Petrem Fialą. Południowokoreański przywódca uczestniczył także w forum biznesowym i odwiedził firmy Doosan Skoda Power i Skoda JS w Pilźnie. Z kolei 30 września w Seulu premier Słowacji Robert Fico i prezydent Yoon Suk-yeol ogłosili podniesienie relacji dwustronnych do rangi strategicznego partnerstwa poprzez podpisanie porozumienia o kompleksowej współpracy energetycznej. Tym samym Seul nawiązał strategiczne partnerstwo ze wszystkimi członkami Grupy Wyszehradzkiej. W jakich obszarach Korea Południowa zamierza rozwijać relacje z Czechami i Słowacją?
Wizyta państwowa prezydenta Yoon Suk-yeola w Pradze była wynikiem zwycięstwa koreańskiej firmy Korea Hydro & Nuclear Power (KHNP) w przetargu na rozbudowę czeskiej elektrowni Dukovany w lipcu tego roku. Aby przypieczętować rozwój współpracy strategicznej o sektor energetyczny po raz pierwszy od 9 lat południowokoreański prezydent odwiedził Czechy. Ostatnia taka wizyta miała miejsce w czasie administracji Park Geun-hye w 2015 roku. Podczas tegorocznego szczytu podpisano szereg umów obejmujących cały cykl energetyki jądrowej, w tym budowę, eksploatację, konserwację, zarządzanie paliwem jądrowym i utylizację odpadów. Prezydent Yoon Suk-yeol zapewnił stronę czeską, że rząd Korei będzie uważnie monitorował proces związany ze sporem między KHNP i amerykańskim Westinghouse aż do podpisania ostatecznej umowy w pierwszej połowie 2025 roku. W tej kwestii Seul prowadzi konsultacje z Waszyngtonem, aby rozwiązać spór polubownie – od 2022 roku amerykańska firma podejmuje kroki prawne w kierunku zablokowania eksportu koreańskiej technologii reaktorów APR1400 I APR1000, które mają być objęte licencją.
Oprócz współpracy w sektorze energetycznym, która ma stanowić fundament partnerstwa, Korea Południowa i Czechy zamierzają rozszerzyć relacje dwustronne o inne dziedziny. Jedną z nich jest bezpieczeństwo – zarówno w Europie, jak w Azji. Obaj prezydenci omówili kwestie związane z zagrożeniem ze strony KRLD oraz rosyjska inwazją na Ukrainę. Skupiono się na powojennej odbudowie Ukrainy – obie strony podpisały memorandum w sprawie współpracy w projektach odbudowy. Istotnym elementem współpracy dwustronnej jest także gospodarka. Korea Południowa jest kluczowym partnerem handlowym Czech w Azji (choć handel ten nie jest zbalansowany, to głównie Czechy importują z Korei – samochody, maszyny, elektronikę). Ponadto dla Czech – ale także dla Polski czy Słowacji – Korea Południowa jest jednym z największych inwestorów spoza Europy. Początki współpracy gospodarczej opartej na inwestycjach sięgają lat 90., kiedy koreańskie firmy takie jak Hyundai dostrzegły potencjał Czech jako bazy produkcyjnej w Europie Środkowej. W 2008 roku w Noszowicach Hyundai uruchomił swoją fabrykę samochodów, co przyciągnęło inwestycje kolejnyc koreańskich firm z sektora motoryzacyjnego. W 2009 roku koreański konglomerat przejął czeską firmę Skoda Power (dziś Doosan Skoda Power), zajmującą się produkcją turbin. Ta współpraca związana z inwestycjami stanowiła fundament, który obie strony zamierzają rozwijać. Podczas wizyty prezydenta Yoon Suk-yeola w Czechach, Korea Południowa i Czechy uzgodniły rozszerzenie współpracy gospodarczej w wielu obszarach, w tym handlu, inwestycjach, przemyśle zaawansowanych technologii i energii bezemisyjnej. W tym celu podpisano cztery porozumienia międzyrządowe, w tym ramową umowę o współpracy handlowo-inwestycyjnej (TIPF), która ma na celu wspieranie wzajemnych inwestycji i stworzenie nowych możliwości dla koreańskich firm. Ustalono również utworzenie platformy do dialogu dotyczącego łańcuchów dostaw i energii (SCED), która ma wspierać współpracę w pięciu kluczowych obszarach, w tym handlu, inwestycjach, łańcuchach dostaw, produkcji zaawansowanej technologii, energii bez emisyjnej i energii jądrowej. Dodatkowo obie strony zgodziły się na stworzenie „Wspólnej Wizji Współpracy w Zaawansowanych Technologiach nad Wełtawą”, w ramach której Korea Południowa ma wspierać Czechy w rozwoju sektora technologicznego, w szczególności w obszarach robotyki, samochodów przyszłości i półprzewodników. W ramach tego porozumienia Korea Południowa zapewni Czechom wsparcie w postaci badań i rozwoju, wymiany kadr i testowania technologii. Wspólnie podpisano również memorandum dotyczące współpracy w sektorze baterii do samochodów elektrycznych, które ma na celu wzmocnienie współpracy w dziedzinie wymiany informacji rynkowych, najlepszych praktyk w zarządzaniu łańcuchami dostaw i rozwoju technologii. W trakcie wizyty prezydenta Yoon Suk-yeola w Czechach podpisano ostatecznie 56 memorandów o przyszłej współpracy.
Słowacja, podobnie jak Czechy, stawia na rozwój energetyki jądrowej i dostrzega w Korei Płd. strategicznego partnera. Wizyta premiera Słowacji Roberta Fico w Korei Południowej we wrześniu 2024 roku była ważnym wydarzeniem w relacjach dwustronnych, skutkującym wzmocnieniem współpracy w wielu kluczowych dziedzinach. Przede wszystkim obie strony podpisały oświadczenie o ustanowieniu partnerstwa strategicznego – tym samym Korea Południowa stała się pierwszym krajem azjatyckim, z którym Słowacja nawiązała tego typu relacje. Podobnie jak w przypadku Czech, fundamentem współpracy maja być handel i inwestycje oraz energetyka. Podpisano memorandum w sprawie umowy ramowej TIPF, mającej na celu ułatwienie handlu i inwestycji. Korea Południowa jest jednym z największych azjatyckich inwestorów w Słowacji, przede wszystkim w sektorze motoryzacyjnym. W tym kraju obecnych jest ponad sto koreańskich firm, w tym Kia i Samsung, czy firmy takie jak Sungwoo Hitech (obecna także w Polsce i Czechach), które zajmują się produkcją komponentów do produkcji samochodów i są dostawcami dla Hyundai i Kia.
Nowym rozdziałem w relacjach ma być energia jądrowa. KHNP jest zainteresowana udziałem w projekcie budowy nowego bloku energetycznego w elektrowni jądrowej Jaslovske Bohunice. Ponadto podczas spotkania podpisano memorandum w sprawie kompleksowej współpracy energetycznej, obejmującej bezemisyjne źródła energii, takie jak energia jądrowa, energia odnawialna i wodór. Kolejnym obszarem wspólnego zainteresowania są nowe technologie. Strona słowacka zapewniła o chęci przygotowania różnych form zachęt inwestycyjnych dla koreańskich inwestorów prowadzących działalność badawczo-rozwojową. W kontekście wymiany międzyludzkiej planowane jest rozpoczęcie konsultacji w sprawie zawarcia umowy dotyczącej programu „Wakacja-praca” (Working Holiday Program), który umożliwia młodym ludziom podróżowanie i tymczasowe zatrudnienie (na okres roku). Taki program funkcjonuje już w relacjach Korei Południowej z Polską i Czechami.
Podczas spotkania prezydenta Yoon Suk-yeola i premiera Roberta Fico podjęto także temat współpracy w dziedzinie obrony i bezpieczeństwa. Oba państwa zgodziły się rozwijać współpracę związaną z obronnością i cyberbezpieczeństwem – Korea Południowa ma nadzieję, że po Polsce kolejne kraje EŚW zdecydują się na zakup koreańskiej broni. Na chwilę obecną fundament współpracy w tym obszarze stanowi wspólne memorandum z 2022 roku, które obejmuje współpracę w zakresie konsultacji polityki obronnej, szkoleń wojskowych i współpracy przemysłu obronnego. W kwestiach międzynarodowych premier Fico wyraził poparcie dla dążenia do pokojowego zjednoczenia Półwyspu Koreańskiego. Omówiono także obawy związane z rozwijającą się współpracą między KRLD i Rosją, która może naruszać postanowienia rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ.
Relacje gospodarcze między Czechami a Koreą Południową charakteryzują się dynamicznym rozwojem i obejmują szeroki zakres sektorów. Współpraca w dziedzinie energetyki jądrowej stanowi nowy, strategiczny wymiar tych relacji, a projekt Dukovany ma szansę stać się symbolem długoterminowego partnerstwa opartego na wspólnych interesach i wzajemnych korzyściach. Rozwój relacji ze Słowacją również nabrał tempa, co zaowocowało podniesieniem rangi partnerstwa. Wpisuje się to szerzej we współpracę Korei Południowej z EŚW, której fundamentem była współpraca gospodarcza (handel i inwestycje), a obecnie zostaje rozszerzona o obszary strategiczne – energię jądrową (Czechy mogą zostać upragnioną przez Koreańczyków „bramą” na rynki europejskie) i obronność (Polska). Korea Południowa rozwija także relacje z Rumunią. Należy się spodziewać, że ze względu na strategiczne znaczenie sektorów związanych z obronnością i energetyką Korea Południowa będzie dalej rozwijać relacje z państwami EŚW, postrzeganymi teraz jako partnerzy strategiczni. Tym samym można uznać, że wojna Rosji w Ukrainie spowodowała wyparcie Chin w niektórych państwach na rzecz inwestycji koreańskich i japońskich.