Dominika Jaruszowiec
Jak już wspomniano najbardziej znaczącym wydarzeniem ostatnich dwóch miesięcy w relacjach europejsko-wietnamskich było podpisanie Porozumienia ws. Ustanowienia Ram Udziału Wietnamu w Działaniach Unii Europejskiej w zakresie Zarządzania Kryzysowego (FPA – Framework Participation Agreement). Doszło do tego podczas wizyty ministra obrony narodowej Wietnamu Gen. Ngô Xuân Lịcha w Brukseli 17 października. Poprzedzającym to wydarzenie była wizyta Federici Mogherini w Hanoi (sierpień 2019 r.) w czasie której oficjalnie zakończono negocjacje nad porozumieniem. Podpisanie FPA było ważnym krokiem ku wzmocnieniu i poszerzeniu relacji bilateralnych, przyczyniając się jednocześnie do pogłębienia Umowy Ramowej między UE a Wietnamem o Kompleksowym Partnerstwie i Współpracy (PCA – Partnership and Cooperation Agreement) z 2012 roku. Sama FPA w przyszłości ma posłużyć jako podłoże do podpisania kolejnych umów o współpracy w zakresie obronności. Obecnie umowa będzie mogła posłużyć jako fundament do wcielenia Wietnamu w szereg międzynarodowych działań o charakterze obronnym i pokojowym, takich jak misje pokojowe i misje humanitarne w ramach NATO i ONZ. Rosnące zainteresowanie UE sytuacją na Morzu Południowochińskim wynika z dążenia do współpracy handlowej z całym regionem Azji Południowo-Wschodniej a konflikt z Chinami bezpośrednio wpływa na bezpieczeństwo transportu morskiego. W przypadku szerszego konfliktu, zmniejsza to zdecydowanie możliwości wymiany handlowej z Wietnamem, która nabrała realnych kształtów po wejściu w życie Umowy o Wolnym Handlu pomiędzy UE a Wietnamem (EVFTA).
Na poziomie bilateralnym należy zaobserwować istotną aktywność Berlina. W listopadzie zostały zakończone negocjacje pomiędzy Wietnamem a Niemcami w sprawie zrównoważonego rozwoju. Przy zobowiązaniu w wysokości 213,4 mln EUR, niemieckie Ministerstwo Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (BMZ) wesprze Wietnam w ciągu najbliższych dwóch lat w tworzeniu wietnamskiej strategii wzrostu gospodarczego przyjaznego środowisku i społeczeństwu. Partnerstwo będzie się koncentrować przede wszystkim na efektywnym zaopatrzeniu w energię, dostępie do rynku energii odnawialnej i ochronie obszarów przybrzeżnych poprzez przesadzanie obszarów namorzynowych w delcie Mekongu i wdrażanie modeli zrównoważonej gospodarki leśnej w północnej i środkowej części Wietnamu. Tymczasem Federalne Ministerstwo Środowiska, Ochrony Przyrody i Bezpieczeństwa Jądrowego (BMU) obiecało przeznaczyć 30 mln EUR na projekty dotyczące ochrony różnorodności biologicznej i klimatu w Wietnamie w ramach Międzynarodowej Inicjatywy Klimatycznej. Ponadto BMU przekaże 11 mln EUR na projekt ograniczenia odpadów z tworzyw sztucznych w rzece Mekong.
Drugim ważnym elementem aktywności Wietnamu są relacje z Węgrami 26 listopada w Budapeszcie doszło do spotkania wietnamskiego wiceministra przemysłu i handlu Hoàng Quốc Vượnga z węgierskim zastępcą sekretarza stanu ds. rozwoju eksportu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych i Handlu Istvanem Joo w ramach 9. Wspólnego Komitetu Współpracy Gospodarczej Wietnamu i Węgier. W wyniku spotkania podpisano porozumienie w ramach którego Wietnam i Węgry zgodziły się zacieśnić wszechstronną współpracę w zakresie polityki, handlu, gospodarki, technologii, kultury, turystyki, finansów, rolnictwa i bezpieczeństwa, poprzez wynegocjonowanie warunków ramowej umowy o współpracy finansowej. Podczas spotkania został podkreślony rozwój społeczno-gospodarczy w obu krajach od czasu 8. posiedzenia komitetu. Według statystyk Generalnego Departamentu Celnego Wietnamu wartość handlu między obiema stronami w okresie styczeń-październik tego roku oszacowano na 611,6 mln USD, co oznacza wzrost do poprzedniego roku o 17,5%. Jeśli chodzi o ramową umowę o współpracy finansowej o wartości 440 mln EUR, osiągnęli oni konsensus w sprawie priorytetowych sektorów gospodarki wodnej, przemysłu farmaceutycznego i medycznego, IT oraz rozwoju technologii w sektorze rolnym.
Podpisanie nowej umowy pomiędzy UE a Wietnamem jeszcze bardziej zacieśniło dotychczasową współpracę obu aktorów. Nie da się ukryć, że EVFTA i EVIPA pośrednio i bezpośrednio przyczyniają się do coraz większej intensyfikacji działań nie tylko w zakresie handlu i inwestycji, pociągając za sobą szeroko pojętą współpracę w wielu sektorach. Implementacja obu umów zakładała podpisanie przez Wietnam międzynarodowych porozumień dotyczących ochrony środowiska i ochrony praw pracowniczych. Dzięki EVFTA Wietnam stał się sygnatariuszem Porozumienia Paryskiego, co pociągnęło za sobą współpracę z rządem Niemiec w zakresie zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska naturalnego Wietnamu. Przez najbliższe dwa lata, rząd Hanoi będzie wspierany finansowo przez Berlin w implementacji projektów związanych z ochroną obszarów leśnych, nadbrzeżnych oraz ograniczeniem ilości odpadów plastikowych w wodach Mekongu. Tym samym zacieśnienie relacji na linii Budapeszt-Hanoi oraz spotkania z przedstawicielami Czech, Bułgarii, Rumunii i Albanii wskazuje jednocześnie na rosnące zainteresowanie Wietnamem przez kraje EŚW.