20.11.2023
W październiku w Seulu doszło do spotkania prezydentów Korei Południowej Yoon Suk-yeola oraz Estonii Alara Karisa. 11 października dobyła się ceremonia oficjalnego otwarcia Ambasady Estonii (decyzja o otwarciu oddzielnej misji dyplomatycznej została podjęta w 2020 roku) i hubu biznesowego (działającego już od początku tego roku). Prezydent Alar Karis wyraził nadzieję na wzmocnienie relacji gospodarczych między partnerami „odległymi geograficznie”, ale „bliskimi wartościami”. Przykładem wzmacniania współpracy ma być podpisana w dniu otwarcia Ambasady umowa inwestycyjna między Korea Shipbuilding & Offshore Engineering (firma należąca do HD Hyundai Group) oraz estońskim Elcogen. Koreańczycy zainwestowali 45 mln euro w opracowane przez Elcogen technologie związane z energią wodorową. Współpraca badawczo-rozwojowa firm ma następnie skupiać się na kolejnych technologiach związanych z „zieloną energią”. Jakie jeszcze obszary dwustronnej współpracy są interesujące dla obu stron?
W tym roku prezydent Yoon Suk-yeol spotkał się z premier Estonii Kają Kallas na marginesie szczytu NATO w Wilnie, a następnie w październiku w Seulu z prezydentem Alarem Karisem. Podczas obu spotkań kwestie współpracy gospodarczej oraz na płaszczyźnie bezpieczeństwa były dominującymi tematami. Estonia jest jednym z państw, które nie ustanowiły formalnych relacji z Koreą Północną. Co więcej, w 2018 roku w raporcie „International Security and Estonia” opublikowanego przez estońskie służby wywiadowcze znalazł się rozdział poświęcony północnokoreańskiemu programowi zbrojeniowemu. Mimo geograficznej odległości zagrożenie ze strony KRLD zostało odnotowane przez Estonię – jednak nie tylko ze względu na sprzeciw wobec broni nuklearnej, a także zagrożeń cybernetycznych. Raport skupiał się przed wszystkim na Rosji, i to w tym kontekście rosło zagrożenie: możliwej współpracy Rosji z Koreą Północną. Nic więc dziwnego, że obecne obawy związane z możliwością sprzedaży północnokoreańskiej broni Rosji oraz wzmożenia współpracy łączą Estonię i Koreę Południową. Stąd w dwustronnych rozmowach poruszanie nie tylko kwestii rosyjskiego atak na Ukrainę, ale wyraźne potępienie możliwej współpracy zbrojeniowej między Moskwą i Pjongjangiem.
Od 2018 roku doszło do intensyfikacji wzajemnych wizyt urzędników państwowych, w tym prezydentów i premierów. Istotnym obszarem dwustronnej współpracy w ostatnich latach jest cyfryzacja i nowe technologie. Zarówno Korea Południowa, jak i Estonia to przykłady państw stawiających na cyfryzacje. Estonia wyróżnia się wśród państw UE pod względem cyfryzacji usług publicznych, z kolei słabiej wypada pod kątem cyfryzacji przedsiębiorstw – są to przede wszystkim firmy z sektora MŚP. Ponadto wśród estońskich priorytetów znajduje się wdrażanie sieci 5G. W tym zakresie Korea Południowa jest atrakcyjnym partnerem – jednocześnie Seul jest zainteresowany zwiększeniem cyfryzacji usług publicznych. Dwustronną współpracę w tym obszarze wzmacnia estoński program e-residency – Koreańczycy mogą uzyskać cyfrowy dowód tożsamości, który pozwala na prowadzenie działalności biznesowej w Estonii (i w UE) online poprzez dostęp do cyfrowych usług publicznych. W celu zwiększania społeczności koreańskiej posiadającej e-residency powstał hub biznesowy w Ambasadzie Estonii w Seulu. Hub działa od stycznia tego roku, wydając dwa razy w miesiącu karty „cyfrowego rezydenta”, prowadząc wystawy oraz dostarczając usług doradczych w zakresie prowadzenia działalności biznesowej w Estonii. Na początku roku około 2 tysięcy Koreańczyków korzystało z programu.
Kolejną płaszczyzną współpracy jest wspomniane wcześniej cyberbezpieczeństwo, uwzględniające zagrożenia płynące z cyberszpiegostwa rosyjskiego, chińskiego i północnokoreańskiego. Na tej płaszczyźnie współpraca nie ogranicza się do wymiaru dwustronnego. Koreańska agencja wywiadowcza w 2022 roku jako pierwszy azjatyckich podmiot została członkiem NATO Cooperative Defence Centre of Excellence, centrum skupiającego się na badaniach, szkoleniach i ćwiczeniach z zakresu cyberbezpieczeństwa. Siedzibą centrum jest Tallin.
Obszarem wspólnego zainteresowania są także zielone technologie. Korea Południowa rozwija obecnie w Polsce i na Węgrzech swój hub produkcji baterii do samochodów elektrycznych. Z kolei państwa bałtyckie postrzegane są przez Seul jako potencjalni partnerzy do rozwoju innych zielonych technologii – w tym wodorowych. Współpraca badawcza ma skupiać się na najnowocześniejszych technologiach przekształcania energii chemicznej w energię elektryczną i ciepło.
Korea Południowa liczy na rozwój współpracy w obszarze przemysłu zbrojeniowego. Na początku tego roku Estonia zakupiła dodatkowe 12 dział samobieżnych K9 Thunder, które mają zostać dostarczone do 2026 roku. Pierwsze koreańskie działa trafiły do estońskiego wojska w 2020 roku – ich liczba obecnie wynosi 18, a docelowo ma być zwiększona do 36. Podczas wizyty w Seulu prezydent Alar Karis wyraziła nadzieję na terminową realizację zamówienia. Z kolei Seul ma nadzieję na dalszą sprzedaż uzbrojenia – promując jego kompatybilność z amerykańskimi systemami oraz relatywnie szybką dostępność. W tym kontekście Seul liczy na powodzenie projektu przerzucenia części produkcji do Polski.
Podczas szczytu udziałem prezydentów Yoon Suk-yeola i Alara Karisa oba państwa podpisały porozumienie lotnicze, która ma umożliwić otwarcie tras lotniczych pomiędzy obydwoma państwami. Wzmocnienie współpracy w tym zakresie ma dotyczyć zarówno transportu pasażerskiego, jak i towarowego.
Chociaż Korea Południowa i Estonia nawiązały relacje dyplomatyczne w 1991 roku, to ich rozwój nabrał tempa dopiero w ostatnich latach. Przyczyniła się do tego decyzja o otwarciu Ambasady w Seulu w 2020 roku. Zielone technologie oraz cyfryzacja pozostają obszarami najbardziej atrakcyjnymi dla dwustronnej współpracy. Oba państwa podkreślają także znaczenie wspólnych wartości, sprzeciwiając się północnokoreańskiemu programowi zbrojeniowemu oraz współpracy między Moskwą i Pjongjangiem. Otwarcie bezpośrednich połączeń lotniczych powinno sprzyjać wymianie biznesowej. Estonia oczekuje, że kolejnym krokiem rozwoju relacji będzie otwarcie południowokoreańskiej placówki dyplomatycznej w Tallinie. Kore Południowa postrzega współpracę z Estonią także w szerszym formacie – jak państwa członkowskiego NATO i UE. Ponadto w 2018 roku uruchomiono format Korea-Państwa Bałtyckie z inicjatywy Łotwy. Estonia przyciąga szczególną uwagę Korei Południowej jako państwo stawiające na cyfrowe innowacje w zakresie administracji. To także państwo niezwykle przyjazne dla startupów. Z kolei dla Estonii, tak jak dla państw bałtyckich oraz Europy Środkowej, współpraca z partnerami azjatyckimi takimi jak Korea Południowa w zakresie innowacji stanowi szansę na dogonienie Europy Zachodniej. Rozwijanie współpracy z Estonią wpisuje się w szerszy kontekst rosnącego zainteresowania Korei Południowej regionem Europy Środkowo-Wschodniej, która postrzegana jest jako atrakcyjny partner umożlwiający wejście na europejskie rynki. Współpracy z Koreą Południową jako istotnym azjatyckim partnerem sprzyjają także antychińskie nastroje. Seul już zajął pozycję najważniejszego azjatyckiego inwestora w Polsce i na Węgrzech, jednocześnie rozwijając partnerstwo strategiczne z Warszawą. W przypadku współpracy z Estonią – i szerzej państwami bałtyckimi – Korea Południowa będzie stawiać na inwestycje związane z zielonymi technologiami. Należy spodziewać się coraz większej obecności Korei Południowej w regionie.